„Eru þetta mannafylgjur.“ A Re-Examination of fylgjur in Old Norse Literature

The presented thesis is a study of fylgjur in Old Norse literature. It seeks to re-examine and shed new light upon the topic in question, and forms a part of the research project “Encounters with the Paranormal,” led by Ármann Jakobsson. As the paranormal is by its nature intangible and obscure, a careful and detailed analysis of primary sources using the word fylgja serves as the basis and starting point of the study. The evidence is contrasted with other textual passages, in order to gain a better understanding of the usage of the word, as well as of the characteristics of the beings referred to as such. The established scholarly opinion on two separate classes of fylgjur – animal and female – is drawn into question, offering a new reading of the female fylgjur as denoting a function rather than a distinct category of beings.Í þessari ritgerð er fjallað um fylgjur í íslenskum fornbókmenntum með því markmiði að rannsaka og varpa nýtt ljós á umfjöllunarefnið. Ritgerðin er hluti af rannskóknarverkefninu „Takast á við yfirnáttúruna á Íslandi á miðöldum“ undir stjórn Ármanns Jakobssonar. Þar sem hið yfirnáttúrulega er í eðli sínu óáþreifanlegt og óljóst, byggir ritgerðin á nákvæmri greiningu frumheimilda sem nota orðið fylgja. Þessar eru bornar saman með öðrum textum til að betur skilja notkun orðsins, líka og einkenni veranna sem eru kallaðar fylgjur. Sú hugmynd að fylgjur skiptast í tvær aðgreindar tegundir – dýrafylgjur og kvennafylgjur – er dregin í efa, og lögð er fram ný túlkun á orðinu í sambandi við kvenverur, sem skilja má sem hlutverk frekar en sérstaka tegund af yfirnáttúrulegum verum